Spacer śladami przemysłowego, przedwojennego Lublina

Nasza grupa od kilku lat interesuje się przedwojenną historią gospodarczą Lublina. Po ostatnich trudnościach, związanych z pandemią, udało nam się zorganizować kolejny spacer śladami dawnego Lublina. Tym razem zwiedzaliśmy dawną dzielnicę przemysłową „Stare Bronowice”.

Każdy zainteresowany mógł przyjść i uczestniczyć w wyprawie śladami przedwojennego, przemysłowego Lublina. Informacje kolportowaliśmy wśród naszych znajomych oraz w internecie. Do udziału w spacerze zachęciliśmy w sumie 30 osób.

Przebieg spaceru – Lublin, którego już nie ma

Przechadzkę zaczęliśmy od Parku Bronowickiego, dalej przeszliśmy w stronę północną, obok hotelu Lwów. Następnie zobaczyliśmy ruiny fabryki eternitu. Za parkiem były kiedyś zakłady mięsne. Ich lokalizacja miała negatywny wpływ na lokalne środowisko (ścieki i brzydkie zapachy). Oglądaliśmy domki, które są w dzielnicy a budowane były tak, jakby mieszkańcy chcieli ich architekturą dorównać niektórym dworkom. Ich gzymsy i zdobienia są bardzo wymyślne.

Spacer odbył się okolicami ulicy Łęczyńskiej. Tam oglądaliśmy „Stare Bronowice” i związane z tą okolicą miejsca po dawnych zakładach, które już nie istnieją (np. Fabryka Wag).

Przewodnik opowiedział historię osiedla Przyjaźni. Co nas zainteresowało – było ono samowystarczalne – były tam sklepy, klub, miejsca wypoczynku, szkoła. Pan Wojtek przybliżył historię tej dzielnicy.

Ślady Nobla w przedwojennym Lublinie

Mało osób wie o tym, że brat Alfreda Nobla (tego od nagrody Nobla) inwestował w Polsce. Na rogu ulic Łęczyńskiej i Składowej w Lublinie miał przedsiębiorstwo paliwowe i magazyn paliw (było transportowane pociągami). Było to po pierwszej wojnie światowej. To było pierwsze miejsce w Lublinie, gdzie można było zatankować pojazd. Dziś po tym przedsiębiorstwie pozostały tylko fragmenty murów i ogrodzenie.

– Lublin był taki ciekawy, uprzemysłowiony, a dziś już tego nie ma – mówi ze smutkiem jedna z uczestniczek spaceru.

W drogę powrotną udaliśmy się bulwarem wzdłuż Bystrzycy. Po drodze dowiedzieliśmy się o przemyśle, który ył zlokalizowany wokół rzeki. Na koniec zaplanowaliśmy niespodziankę dla uczestników – spacer zakończył się integracją przy rozgrzewającej zupie, herbacie i ciasteczkach.

Wyburzana historia miasta

Bardzo nas dziwi, że to historyczne dziedzictwo jest wyburzane, aby zrobić miejsca nowym blokom i osiedlom. Brakuje ochrony konserwatora zabytków. Przy ulicy Składowej powstało nowe osiedle, a były tam piękne, stare budynki, historyczne przedsiębiorstwa. W miejscu, gdzie dawniej była Fabryka Wag, już teren jest przygotowywany pod budowę nowych bloków.

To był już trzeci, zorganizowany przez nas spacer, w ramach projektu realizowanego przez Fundację Rozwoju i Aktywności Społecznej „Przyjaźń”, dzięki realizacji projektu, finansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. A w przyszłości planujemy kolejne. Choć tak możemy podtrzymywać pamięć o dawnym Lublinie.

Niebawem w sieci pojawi się film ze spaceru, a tym czasem mini relacja zdjęciowa 🙂

Współfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności ze środków

„Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich  NOWEFIO na lata 2021-2030”

Czy znasz historię rozwoju przemysłu w Lublinie? Pozwoli ją zgłębić inicjatywa podjęta przez grupę seniorów ze stowarzyszenia „W Dawnym Dobrym Stylu”. Zaplanowane spacery nie odbyły się z powodu pandemii, więc zastąpił je film, prezentujący rozwój lubelskiego przemysłu. Grupa ma już pomysły na kolejne spacery, nie tylko wirtualne.

• Pierwsze kroki w drodze do poznania lubelskiego przemysłu

Na początku 2020 roku odbyło się spotkanie stowarzyszenia „W Dawnym Dobrym Stylu”. Uczestnicy szukali pomysłu na aktywizację seniorów. Aby wyciągnąć ich z domu i zainteresować tym, co dzieje się w naszym mieście. W trakcie burzy mózgów, jedna z uczestniczek spotkania wyciągnęła wycinki prasowe nt. historii lubelskiego przemysłu i jego twórców. To zainspirowało grupę do podjęcia działań w tym kierunku.

Zorganizowano spotkanie z przewodnikiem, który utwierdził nas w podjęciu decyzji. Jego prezentacja okazała się bardzo ciekawa. Uświadomiła nam, że jest wiele informacji z historii miasta, które nie są powszechnie znane jego mieszkańcom.

Uznaliśmy, że to idealny sposób, aby połączyć ruch i poszerzanie wiedzy o naszym mieście. Stąd pomysł na organizację spacerów z historią przemysłu lubelskiego.

• Trudności pandemiczne

Ustaliliśmy harmonogram działań, zaplanowaliśmy spacery z przewodnikiem, na które zaprosiliśmy seniorów wraz z rodzinami. Gdy wszystko było już gotowe, plany pokrzyżowały obostrzenia pandemiczne. Musieliśmy odwołać spacery.

Początkowo grupę ogarnął smutek i rozczarowanie. – Chciało nam się płakać i kląć – opowiada jedna z członkiń stowarzyszenia. Jednak członkowie i członkinie stowarzyszenia nie poddali się złym nastrojom. Postanowili zorganizować „spacery z historią przemysłu” w formie wirtualnej. Ustalono nowy plan działań, zakładający nagranie filmu w wybranych wcześniej obiektach przemysłowych (tam, gdzie miały się odbyć spacery).

• Wirtualne zwiedzanie obiektów lubelskiego przemysłu

Po zmianie planów, grupa szybko przeszła do ich realizacji. Nagrano film z przewodnikiem. Pokazywał on historię niektórych obiektów przemysłowych (w tym także już nieistniejących). Ważne było także przypomnienie postaci, które przyczyniły się do rozwoju gospodarczego miasta.

Na filmie można obejrzeć pozostałości po zakładach rodzin Kleniewskich (suszarnia chmielu), Hessa (fabryka wag), Świąteckiego (fabryka rowerów i wyrzutników bombowych), Jenszów (browar i piekarnia). Dzięki nagraniu dowiemy się, że w dawnym pałacu Lubomirskich (przy ul. Szewskiej 4) mieściły się fabryki octu i tytoniu.

Osoby, które zapisały się na spacery, ale nie mogły w nich uczestniczyć z powodu pandemii, otrzymały film z nagraniem „wirtualnego zwiedzania”.

Materiał wypracowany na tych spacerach możecie Państwo obejrzeć pod wskazanym linkiem:

Filmowe zwiedzanie kończymy na ul. Jezuickiej. Znajduje się tam baszta półokrągła, w której już w XVI w. produkowano świece. Tam też jest mural z mapą starego Lublina, na którym zaznaczono historyczne obiekty przemysłowe. Pokazuje nam, że przed nami jeszcze wiele pracy, aby pokazać pozostałe miejsca.

• Współpraca międzypokoleniowa

Do realizacji działań, stowarzyszenie zaprosiło do współpracy młodzież licealną. – Ich otwartość i kreatywność pozwoliła na realizację planów, zwłaszcza w związku z pandemią – mówi pani Lucyna. Jak podkreślają seniorzy, współpraca z młodymi wolontariuszami przyczyniła się do sprawnej realizacji przedsięwzięcia a przy okazji wzajemnego poznania, wzrostu motywacji i integracji międzypokoleniowej.

• I co dalej?

Stowarzyszenie planuje kontynuację działań. W kolejce do zwiedzania „czekają” m. in. fabryka samolotów Plagego i Laśkiewicza, browar Vetterów i młyn Krauzego.

– Zbieramy informacje o tych miejscach i planujemy kolejne trasy. Mamy nadzieję, że tym razem uda się zrealizować spacery „na żywo” – mówią członkowie stowarzyszenia. Mimo tego, nie rezygnują z nagrania kolejnego filmu. Dzięki temu liczą, że temat lubelskiego przemysłu zainteresuje większą ilość osób.

Jeśli chcesz wesprzeć seniorów zapraszamy na portal zrzutka.pl: https://zrzutka.pl/6xtp8u

Poznaj nas bliżej: https://youtu.be/CXDP2qWn6iM

Artykuł powstał w ramach projektu „SKO-Senioralny Klub Obywatelski”

„Projekt dofinansowany ze środków programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+”

na lata  2021–2025”

Tworzymy przestrzeń do działania :)

Grupa 1 – SENIORZY ZWIERZĘTOM

Grupa 2 – MUSICUS DLA SENIORÓW

Grupa 3 – POMOCNA DŁOŃ

Grupa 4 – AKTYWNY SENIOR 60+